Kasım Ayı (Tarihte Bugün).

[Emir]

16 Kasım 2010 Pazartesi.

• 1532 - Francisco Pizarro ve adamları İnka İmparatoru Atahualpa'yı esir aldılar.
• 1849 - Rusya'da bir mahkeme Fyodor Dostoyevski'yi hükümet karşıtı eylemlerinden dolayı ölüm cezasına çarptırdı, bu ceza daha sonra kürek cezasına çevrildi.
• 1869 - Akdeniz'i Hint Okyanusu'na bağlayan Süveyş Kanalı açıldı.
• 1907 - Kızılderili Toprakları ve Oklahoma Toprakları olarak anılan bölgeler birleştirilerek Oklahoma adı altında 46. cı eyalet olarak ABD'ye katıldı.
• 1926 - Hintli şair Tagore İstanbul'a geldi. Tagore, "Yaptığınız inkılaplar yalnız Türkiye İçin değil, bütün Doğu için de parlak bir gelecek hazırlamaktadır" dedi.
• 1935 - İngiltere'de Muhafazakar Parti seçimleri 432 sandalye alarak kazandı.
• 1937 - İran ve Irak sınırlarına ulaşacak olan Diyarbakır-Cizre demiryolunun temeli atıldı.
• 1938 - Atatürk'ün nâşı Dolmabahçe Sarayı'nda katafalka kondu.
• 1938 - LSD ilk kez olarak İsviçre'nin Basel şehrinde bulunan Sandoz laboratuarlarında İsviçre'li kimyager Dr. Albert Hofmann tarafından sentezlendi.
• 1942 - Tasvir-i Efkâr gazetesi yayımlanmaya başladı.
• 1945 - Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) kuruldu.
• 1949 - İsmet İnönü ve Celâl Bayar'a suikast ihbarı yapıldı. Osman Bölükbaşı ve Fuat Arna suikast düzenleyicisi olma iddiasıyla tutuklandılar. İddianın geçersizliği anlaşılınca her ikisi de 21 Kasım günü serbest bırakıldılar.
• 1967 - Merkezi ABD'de bulunan Uluslararası Şiir Forumu Fazıl Hüsnü Dağlarca'yı yaşayan en büyük Türk şairi seçti.
• 1975 - Eylül depreminde evsiz kalan Liceliler resmi daireleri işgal etti.
• 1976 - İki Filistinli gerilla Muhammed Reşit ve Mehdi Muhammed, ömür boyu hapse mahkûm edildi. Reşit ve Muhammed 11 Ağustos 1976'da Yeşilköy havaalanında yolculara ateş açmıştı. Eylem sonrası yakalanan gerillalar, eylemi İsrail'in Uganda baskınının intikamı için yaptıklarını söylemişlerdi.
• 1979 - Başbakan Süleyman Demirel, "Devraldığımız şey kuyruktur, yokluktur, kan denizidir." dedi.
• 1986 - Mimar Sedat Hakkı Eldem Ağa Han Mimarlık Ödülü'nü aldı. Eldem'in İstanbul Zeyrek'teki Sosyal Sigortalar Kurumu binası bu ödüle değer görüldü.
• 1987 - Türkiye'ye gelen Türkiye İşçi Partisi (TİP) Genel Sekreteri Nihat Sargın ile Türkiye Komünist Partisi (TKP) Genel Sekreteri Nabi Yağcı (Haydar Kutlu) uçaktan iner inmez gözaltına alındılar. Sargın ve Kutlu Türkiye Birleşik Komünist Partisi'ni (TBKP) kurmak amacıyla Türkiye'ye gelmişlerdi.
• 1988 - Yüksek öğrenim kurumlarında başörtüsünü serbest bırakan düzenleme Meclis'te yasalaştı.
• 1991 - Bilge Karasu, "Gece" romanıyla, Pegasus Edebiyat Ödülü'nü aldı.
• 2009 - TRT Müzik yayına başladı.

 

[Emir]

22 Kasım 2010 Pazartesi.

• 1497 - Portekizli denizci Vasco de Gama Ümit Burnu'na vardı.
• 1909 - Tıp Fakültesi'ne bağlı Diş Hekimliği bölümü kuruldu.
• 1922 - Mısır'da Howard Carter, yardımcısı Lord Carnarvon'la birlikte firavun Tutankhamun'un mezarını açtılar.
• 1925 - Şapka devrimine karşı gösteriler sürüyor. Kayseri'de gösteriler yapıldı.
• 1928 - Ravel'in Boléro'su ilk kez Paris'te sahnelendi.
• 1936 - Halit Ziya Uşaklıgil'in son anıları "Saray ve Ötesi", Cumhuriyet gazetesinde yayımlanmaya başlandı.
• 1943 - Lübnan, Fransa'dan bağımsızlığını kazandı.
• 1948 - İkinci İktisat Kongresi olan 1948 Türkiye İktisat Kongresi toplandı. Kongrede, devletçilik politikası eleştirildi, özel girişimciliğin teşviki istendi.
• 1952 - Vatan gazetesi başyazarı Ahmet Emin Yalman silahlı saldırıya uğradı.
• 1958 - Juilliard Dörtlüsü, besteci Adnan Saygun'un 1. Yaylı Çalgılar Dörtlüsü'nü Washington'da seslendirdi.
• 1963 - Amerika Birleşik Devletleri başkanı John F. Kennedy Dallas'ta öldürüldü. Aynı gün, yardımcısı Lyndon B. Johnson başkan oldu.
• 1968 - Türkiye'de ilk kalp nakli yapıldı. Doktor Kemal Beyazıt ve ekibinin gerçekleştirdiği ameliyat sonrası hasta 18 saat yaşayabildi.
• 1975 - Monarşi İspanya'ya geri döndü; Juan Carlos İspanya kralı oldu.
• 1979 - Uluslararası Para Fonu, IMF, Türk Lirası'nın yeniden devalüe edilmesini istedi.
• 1982 - Yazar Tezer Özlü Almanya'da "Malbug Ödülü"nü kazandı.
• 1984 - Avrupa Konseyi'nde Türkiye'nin dönem başkanlığı tartışıldı. Sonuca varılamayınca, Dışişleri Bakanı Vahit Halefoğlu toplantıyı terk etti.
• 1986 - Mike Tyson 20 yaşında dünyanın en genç ağır sıklet şampiyonu oldu.
• 1994 - Devlet Opera ve Balesi'nin bütçesinde kesinti yapıldı. Kesintiyi yapan Doğru Yol Partisi, Anavatan Partisi, Milliyetçi Hareket Partisi ve Refah Partisi milletvekilleri, "Opera ve bale ne iş yapar, bunları kaç kişi seyrediyor" dediler.
• 1995 - Tamamı bilgisayar desteği ile oluşturulmuş ilk uzun metrajlı konulu film olan Oyuncak Hikayesi gösterime verildi.
• 2005 - Angela Merkel, Almanya'nın ilk kadın şansölyesi oldu.

 

[Emir]

23 Kasım 2010 Salı.

• 1889 - İlk otomatik plâkçalar (jukebox) San Francisco'da bir salonda hizmete girdi.
• 1925 - Şura-yı Devlet (Danıştay) kanunu kabul edildi.
• 1928 - İnhisarlar İdaresi (Tekel) rakı imalatına başladı.
• 1935 - İstanbul-Haliç Şirketi'nin faaliyetine son verildi; vapur hizmetlerini İstanbul Belediyesi üstlendi.
• 1936 - İstanbul'da tramvay ücretlerine on paralık zam yapılması üzerine, Hüseyin Cahit Yalçın, İstanbul valisi Muhittin Üstündağ'ı mahkemeye verdi.
• 1936 - Henry R. Luce tarafından yayımlanan Life dergisinin ilk sayısı çıktı.
• 1938 - Adolf Hitler 5.000 markın üzerinde malı olan yahudilere yüzde 20 oranında vergi koydu.
• 1942 - Casablanca filminin ilk gösterimi, New York'ta yapıldı.
• 1946 - Fransız Donanması Vietnam'ın Hai Phong kentini topa tuttu, 6,000 sivil öldü.
• 1947 - İstanbul İnönü Stadı açıldı. Statta ilk golü Süleyman Seba attı.
• 1954 - Bedii Faik Dünya gazetesinde, devlet bakanı Mükerrem Sarol'a hakaret ettiği iddiasıyla tutuklandı.
• 1963 - BBC Televizyonu, dünyanın en uzun süre yayınlanan bilimkurgu televizyon dizisi olan Doctor Who'nun ilk bölümünü yayına verdi.
• 1964 - Başbakan İsmet İnönü başkanlığında toplanan Milli Güvenlik Kurulu, Türkiye karasularının 6 milden 12 mile çıkarılmasını kararlaştırdı.
• 1967 - ABD başkanı Johnson'un Kıbrıs özel temsilcisi Cyrus Vance, Kıbrıs krizini görüşmek üzere Ankara'ya geldi. Daha sonra Türkiye'ye gelen BM Genel Sekreteri U-Thant'ın özel temsilcisi Rolz Bennet ile Vance, temaslarından sonuç alamayınca Atina'ya geçtiler.
• 1968 - Aroma Meyve Suyu fabrikası Bursa'da hizmete açıldı.
• 1970 - Türkiye'nin Ortak Pazar'a üyeliği için 22 yıllık geçiş dönemi öngören Katma Protokol, Brüksel'de imzalandı.
• 1971 - Çin Halk Cumhuriyeti temsilcileri, BM ve BM Güvenlik Konseyi toplantılarına ilk defa katıldılar.
• 1980 - Güney İtalya'da deprem: yaklaşık 4,800 kişi öldü.
• 1985 - Atina'dan Kahire'ye gitmek üzere havalanan Mısır havayollarına ait bir yolcu uçağı silahlı kişilerce kaçırılarak Malta'ya indi. Mısırlı komandoların kurtarma girişiminde 60 kişi öldü.
• 1985 - DSP genel başkanlığına Rahşan Ecevit seçildi.
• 1990 - Tansu Çiller, DYP'den siyasete atıldı.
• 1996 - Bergama'da siyanürle altın üretimine karşı çıkan köylüler büyük bir gösteri yaptı.
• 1996 - Etiyopya havayollarına ait bir yolcu uçağı kaçırıldı. Yakıtı biten uçak Hint Okyanusuna düştü: 123 kişi öldü.
• 2003 - Gürcistan devlet başkanı Eduard Şevardnadze kitlesel protestoların artması üzerine istifa etti.
• 2003 - Çin'de yapılan Dünya Liseler arası Futbol Şampiyonası'nda Trabzon Lisesi, ev sahibi ülke temsilcisini 1-0 yenerek ilk kez şampiyon oldu.
• 2008 - Slovakyanın başkenti Bratislava'da her yıl düzenlenen Artistik Buz Pateni Uluslararası Ondrej Nepela Memorial kupası'nda, bayanlarda Tuğba Karademir 2. oldu ve Türkiye'ye bu spor dalında tarihte uluslararası bir yarışmada büyükler kategorisindeki ilk madalyayı kazandırdı.

 

[Emir]

24 Kasım 2010 Çarşamba

• 1859 - Darwin'in "Türlerin Kökeni" çalışması yayımlandı.
• 1870 - Türkiye'nin ilk mizah gazetesi Diyojen yayımlandı.
• 1925 - Erzurum'da da şapka inkılabına karşı gösteriler yapıldı. Tutuklananlardan 13'ü idama mahkûm oldu ve Erzurum'da 1 ay sıkıyönetim ilan edildi.
• 1927 - Ankara'da, Heinrinck Krippel tarafından yapılan Zafer Abidesi açıldı.
• 1928 - Türkiye Büyük Millet Meclisi, Atatürk'e Millet Mektepleri Başöğretmenliği unvanını verdi.
• 1934 - Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, Meclisten çıkan kanunla Atatürk soyadını aldı.
• 1939 - Gestapo, Çekoslovakya'da 120 öğrenciyi öldürdü.
• 1941 - II. Dünya Savaşı ortamında; pasta ve unlu yiyeceklerin yapımı yasaklandı.
• 1961 - BM, nükleer silah yasağını ABD'nin protestosuna karşın kabul etti.
• 1963 - ABD Başkanı John Kennedy'nin katil zanlısı Lee Harvey Oswald, Jack Ruby tarafından öldürüldü.
• 1976 - Van ve çevresinde; Çaldıran-Muradiye'de etkili olan 7,2 büyüklüğündeki depremde 3 bin 840 kişi öldü.
• 1977 - Yunanistan, Büyük İskender'in babası Kral II. Philip'in mezarının bulunduğunu açıkladı.
• 1981 - Türkiye'de, Atatürk'ün 100. doğum yıl dönümü olan 1981 yılında, 24 Kasım'ın her yıl Öğretmenler Günü olarak kutlanması kararlaştırıldı.
• 1983 - İsrail, Trablusşam'da tutuklu 6 İsrail askerine karşılık 4800 Filistinliyi serbest bıraktı.
• 1988 - Sürgünde Bağımsız Filistin Devleti kuruldu.
• 1989 - Hakkari'nin Yüksekova İlçesi'nin İkiyaka Köyü'nde, çoğu kadın ve çocuk olmak üzere 28 vatandaş, teröristlerce öldürüldü.
• 1990 - Kadınlar, Aileden Sorumlu Devlet Bakanı Cemil Çiçek’in "Flört fuhuştur", "feminizm sapıklıktır" sözlerini düdük çalarak protesto etti. İstanbul Galatasaray'daki eylemde, polis 5 kadını dövdü, 11 kadın gözaltına alındı.
• 1994 - Galatasaray F.C Barcelona'yı 2-1 yendi; kutlamalarda 3 kişi öldü.
• 1994 - Efsanevi MacGyver adlı televizyon dizsinin "Trail to Doomsday" ismindeki filmi Türkiye'de gösterime girdi.
• 1996 - ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz'a Budapeşte'de Hilton Oteli lobisinde yumruklu saldırıda bulunuldu.
• 2005 - Picasso İstanbul'da sergisi Sabancı Üniversitesi Sakıp Sabancı Müzesi'nde açıldı.

 

[Ersel YILGIN]

Eline sağlık teşekkürler.

 

[Emir]

29 Kasım 2010 Pazartesi.

• 1877 - Thomas Edison, fonograf cihazının tanıtımını yaptı.
• 1913 - Uluslararası Eskrim Federasyonu (FIE, Fédération Internationale d'Escrime), Paris'te kuruldu.
• 1922 - Howard Carter, Firavun Tutankhamun'un mezarını halkın ziyaretine açtı.
• 1929 - ABD'li Amiral Richard Byrd Güney Kutbu üzerinde uçan ilk insan oldu.
• 1935 - İstanbul'da Paşabahçe Şişe ve Cam Fabrikası açıldı.
• 1936 - Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesinde Devrim Tarihi dersleri başladı.
• 1937 - Hatay'da bağımsız rejim yürürlüğe girdi.
• 1938 - Dr. Lütfi Kırdar, İstanbul vali ve belediye başkanlığına atandı.
• 1944 - Arnavutluk Halk Cumhuriyeti kuruldu.
• 1944 - Mavi Bebek Sendromu adı verilen yenidoğan kalp hastalığını düzeltmek için insan üzerinde ilk cerrahi tedavi Alfred Blalock ve Vivien Thomas adlı cerrahlar tarafından Baltimore, Maryland'deki Johns Hopkins Hastanesi nde gerçekleştirildi.
• 1945 - Yugoslavya Federal Cumhuriyeti kuruldu.
• 1947 - Birleşmiş Milletler, Araplar'ın şiddetli muhalefetine karşın, Filistin'in bölünmesini ve bağımsız bir İsrail devleti kurulmasını kararlaştırdı.
• 1963 - ABD Başkanı Lyndon B. Johnson, Başkan John F. Kennedy'ye düzenlenen suikasti araştırmak üzere Warren Komisyonu adı verilen bir heyet görevlendirdi.
• 1967 - Yunanistan, Kıbrıs'ta Türkiye'nin koşullarını kabul edince bunalım giderildi.
• 1971 - Türkiye Halk Kurtuluş Partisi ve Cephesi (THKP-C) liderlerinden Mahir Çayan, Ziya Yılmaz, Cihan Alptekin, Ulaş Bardakçı ve Ömer Ayna İstanbul Kartal-Maltepe Askeri Cezaevi'nden kaçtılar.
• 1972 - Şair Can Yücel, "Küba'da Sosyalizm ve İnsanlar" kitabını çevirdiği için verilen 7,5 yıl hapis cezasını çekmek üzere cezaevine girdi.
• 1974 - Pakistan'da deprem; 4.700 kişi öldü.
• 1978 - Halkın Tapınağı adlı tarikata üye 913 kişi Guyana ormanlarındaki merkezlerinde zehir içerek topluca intihar etti.
• 1987 - Yapılan erken genel seçimlerde ANAP 292 milletvekiliyle ikinci kez tek başına iktidar oldu. Sosyal Demokrat Halkçı Parti (SHP) 99 milletvekili, Doğru Yol Partisi 59 milletvekili çıkardı.
• 1990 - Kadının çalışmasını kocanın iznine bağlayan Medeni Kanun'un 159. maddesi Anayasa Mahkemesi'nce iptal edildi. İptal kararı 2 Temmuz 1992 tarih ve 21272 sayılı Resmi Gazete'de yayımlandı.
• 1993 - İstanbul Park Otel'in fazla katlarının yıkımına başlandı. Semt sakinleri ve meslek odalarının hukuk mücadelesi 9 yıl sürmüştü.
• 1996 - Uluslararası Savaş Suçluları Mahkemesi'nde, 1200 Boşnak'ın öldürülmesine karışan bir Hırvat asker 10 yıl hapis cezasına mahkûm oldu.
• 2002 - Endonezya'da mahkeme, Doğu Timor'un 1999'da Endonezya'dan ayrılması sırasındaki olaylarda insanlığa karşı suç işlemekle suçlanan; iki eski komutan, bir polis şefi ve bir hükümet yetkilisini beraat ettirdi.

 

[Emir]

30 Kasım 2010 Salı.

• 1840 - Napolyon Bonapart'ın cesedi St. Helene adasından Paris'e getirildi.
• 1872 - Dünya futbolunun ilk milli maçı Glasgow'da oynandı (İskoçya-0 İngiltere-0)
• 1909 - Osmanlı tarihiyle ilgili bilimsel çalışmalar yapmak amacıyla Tarihi Osmani Encümeni kuruldu.
• 1919 - Fransa'daki seçimlerde kadınlara ilk kez oy hakkı tanındı.
• 1925 - Tekke ve zaviyelerin kapatılmasına ilişkin kanun kabul edildi.
• 1925 - Selahiyetsiz sarık ve ruhani kıyafet taşıyanların cezalandırılmasına ilişkin kanun çıktı.
• 1925 - TBMM kürsüsünün arkasındaki duvara Hakimiyet Milletindir yazısı asıldı.
• 1930 - Paris'teki bir film şirketinin düzenlediği uluslararası ses yarışmasının Türkiye bölümü, Cumhuriyet gazetesince gerçekleştirildi. Yarışmaya katılan 38 kişiden Hudadat Şakir Hanım, 20 Jüri üyesinden 16'sının oyuyla Türkiye Ses Kraliçesi seçildi.
• 1931 - İktisadi Buhran Vergisi Kanunu kabul edildi.
• 1939 - Macar Devrimi'nin önderi Bela Kun, Ukrayna'da kurşuna dizildi.
• 1948 - Alman Komünist Partisi, Berlin'in Sovyetlere ait bölümünde şehir hükümeti oluşturdu.
• 1952 - ABD ilk hidrojen bombasını Eniwetok Adası'nda patlattı.
• 1952 - ABD'nin çift projektör kullanılan ilk 3-Boyutlu renkli filmi Bwana Devil ABD'de ilk kez gösterildi.
• 1962 - Birleşmiş Milletler'in genel sekreterliğine Birmanya'lı (diğer adlarıyla Myanmar veya Burma) eğitimci U Thant seçildi. U Thant, kurulduğundan bu yana B.M.'in 3.cü genel sekreteri oldu.
• 1967 - Güney Yemen Halk Cumhuriyeti kuruldu.
• 1973 - Anadolu, Çukurova ve Dicle üniversiteleri kuruldu.
• 1974 - Etiyopya'da 3.2 milyon yıl önce yaşamış bir insanın iskeleti keşfedildi, buna Lucy (Australopithecus) adı verildi.
• 1979 - Kurumlaşmış Irk Ayrımcılığı Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılması Uluslararası Sözleşmesi kabul edildi. Türkiye sözleşmeyi onaylamadı.
• 1982 - Dünya'nın bugüne kadar en çok satan albümü, Michael Jackson imzalı Thriller yayınlandı.
• 1988 - Tek tip elbise giyilmesine karşı cezaevlerinde yapılan açlık grevleri, beş cezaevinde anlaşmaya varılması üzerine sona erdi.
• 1990 - Zonguldak'ta 43 bin maden işçisi greve başladı.
• 1997 - Genel nüfus sayımı ve seçmen yazımı gerçekleştirildi. Türkiye'nin nüfusu 62 milyon 865 bin 574 olarak belirlendi.
• 1999 - Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi PKK lideri Abdullah Öcalan için verilen idam cezasına ihtiyati tedbir kararı aldı. Mahkeme, Strazburg'daki yargılama sonuçlanana kadar infazın ertelenmesini istedi.
• 2007 - İstanbul-Isparta seferini yapmakta olan, Atlasjet Havayolları'na ait 4203 sefer sayılı,MD-83 tipi yolcu uçağı, Isparta'nın Çukurören ve Kılıç köyleri arasında kalan Türbetepe mevkiinde düştü. Uçakta bulunan, 50 yolcu ve 7 mürettebattan kurtulan olmadı.