Bir makine mühendisi olarak diyebileceğim şey durumun normal olduğudur. Şöyle düşünebilirsiniz. Şanzıman 3 parçadan oluşur. Birincisi motordan gelen gücü şanzımana ileten mil (Maksimum motor devri kadar devirde döner) ikincisi tekerlere gücü ileten mil (maksimum deviri aracın maksimum süratine göre belirlenir.) Üçüncüsü bu iki mil arasında güç iletimini sağlayan senkroner ve diğer hareketli dişlilerin bağlı olduğu şanzıman mili(tek bir parça değil ama biz tek düşünelim şimdi) . Bu elemanın maksimum devrini üretici belirler, örneğin birinci viteste 6000 devir/dk yaparken tekerler 1000 devir/dk ile dönüyor olsun. Bu koşulda şanzıman milinide mesela 3000 dev/dk da dönüyor olsun. Yine ikici ve diğer viteslerde de motor 6000 devir/dk yaparken şanzıman mili 3000 devir/dk hızla dönecektir. Değişen sadece teker dönme devri olacaktır.
Nihayet soruya gelecek olursak. Dördüncü viteste 110km/h hızda giderken arabanın debriyajına bastın. Motorla şansımanın bağlantısını kestin. Vitesi ikiye atmaya çalışınca bahsettiğim şanzıman milini maksimum dönme devrinin üzerine çıkarmaya çalıyorsun ve milin yatağında bulunan rulmanları zorluyorsun.(Rulmanları dağıtabilirsin yada aşınmaya neden olur).
Neden araba sönüyor diyorsun şimdide. Şanzımanda bulunan senkroner vites değiştirme esnasında Şanzımanda mili ile tekerden gelen milin hızını eşitleyip sonra dişli geçisini sağlayan parçalar var. Tekere güç aktaran milin 4. vitesten 2. Vitese geçerken şanzıman miline göre çok hızlı dönüyor ve vitesi 2ye geçmesi için zorladığında tekerlekten gelen moment kuvveti ile şanzıman milini hızlandırıyorsun. Normalde motordan gelen güç ile hızlanması gereken şanzıman mili tekerlerden gelen güç ile hızlanıyor. Enerjinin korunumundan dolayı araban yavaşlıyor. Ek olarak bahsettiğim devir eşitleme senkronerleri sürtünme mantığı ile çalışan elemanlardır. Bu durum üzerinde büyük zorlama ve aşımalara neden olacaktır.
Umarım anlaşılır olmuştur.
kaldı ki belirli hız, devirde vites o şekilde geçmiyor, basınç oluşuyor...